ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ Γ΄

Ενότητα 1η

Επαναληπτικές ασκήσεις

Α. Να μετατρέψετε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό:

1  . Τοιοῡτος γίγνου περί τόν γονέα καί σύ.

2.  Ὁ νεανίας ἐστί φιλαλήθης καί σώφρων.

3.  Ταῡτά εἰσι τά ἔργα τῶν εὐγενῶν ἀνδρῶν.

4.  Οἱ εὐσεβεῑς ἄνδρες ηὔξαντο τοῑς θεοῑς.

5.  Ὁ βασιλεύς ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιτο γυμνάσαι ἑαυτόν.

6.  Οἱ ἀλαζόνες ούκ ἐπεπιστεύκεσαν τῇ πατρίδι.

7.  Ὑμεῑς κλοπήν αὐτοῡ κατεψηφίσατε.

8.  Ὁ παῑς ἐθίσεται ἄδειν κατά νόμον τόν ὕμνον καί τόν παιᾱνα.

9.  Οἱ ῥήτορες γεγράφασι τοῑς πίναξι.

    10.Οἵτινες βούλονται, ἥν ἄν ποιήσωνται φιλίαν, ταύτην διδακτέον   

         εἶναι ἀλλήλους τά αἴτια τοῑς πολέμοις.

Β. Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι όροι των παρακάτω προτάσεων:

1. Λέγω ὑμῑν ταῡτα, ἵνα μή ὑμεῑς ταράττησθε.
2. Ὅταν βούλησθε καί ἔτοιμοι ἦτε, δύνασθε πορεύεσθαι.
3. Ἀκούσαντες ταῡτα οἱ στρατιῶται ἀπῆλθον.
4. Οἱ πρόγονοι τῶν ἐνθάδε κειμένων μόνοι ὑπέρ ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος πρός πολλάς μυριάδας τῶν βαρβάρων διεκυνδύνευσαν.
5. Σωκράτης διελέχθη πρός Ἀντιφῶντα τόν σοφιστήν καί ἔχαιρε ἀκούων τούτου.

 

Ενότητα 2η

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ – ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ

Προτάσεις

1.   Είμαστε οι καλύτεροι απ’ όλους.

2.   Οὐδὲν κτῆμα ἐστι σεμνότερον τῆς ἀρετῆς .

3.   Τὸ φυλάξασθαι τἀγαθὰ χαλεπώτερον τοῡ κτήσασθαι.

4.   Κροῖσος ἐνόμιζεν εἶναι εὐτυχέστερος Σόλωνος

5. Ὁ ἥλιος  μείζων τῆς σελήνης ἐστιν.

6.  Κάλλιόν ἐστι τὸ ἀδικεῖσθαι ἤ τὸ ἀδικεῖν.

7.  Οἱ στρατηγοὶ οὐκ ἀνείλοντο τοὺς  ἀρίστους ὑπὲρ τῆς πατρίδος γενομένους.

8.  Γενναιότερον ἐπολέμησαν οἱ Ἀθηναῖοι ἥ οἱ Πέρσαι.

9.  Ἀσεβῶς οἱ φαῡλοι πρός τούς γονέας, ἀσεβέστατα δέ καί πρός τούς θεούς ἔχουσιν.

10.      Πλεῖστα δὲ καὶ κάλλιστα ἐκεῖνοι ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας συνεβάλοντο.

Γραμματική - Σχόλια: για θεωρία στα Παραθετικά επιθέτων βλ  http://omilias.blogspot.gr/2007/03/blog-post.html

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις σύμφωνα με τις οδηγίες της παρένθεσης:

α)  Σύ ἦσθα                πατρός. (εὐτυχής,συγκ.)

β)  Σοφοκλῆς μέν σοφός,                 δέ Εὐριπίδης(σοφός,συγκ.),              (σοφός,υπερ.) ἁπάντων Σωκράτης.

γ)  Οὐδέν          (σεμνός,συγκ.) καί             (ἅγιος,συγκ.) ἐστι πατρίδος.

δ)  Φίλιππος                        (ἀγαθός,υπερ.) πάντων ἐνομίζετο.

ε)                      (καλός,υπερ.) καί                      (μέγας,υπερ.) τό ἔχειν φίλους εὐμενεῑς.

στ) Οὐκ ἔστι λύπης                      (μέγας, συγκ.-ουδ.) ἀνθρώποις κακόν.

ζ)  Ἡ έσχάτη πλάνη ἔσται            (κακός,συγκ.) τῆς πρώτης.

η)  Οὐδέν ἀνθρώπου θηρίον                         (ἄγριος,συγκ.)

θ)  Παῑς εὐγενής, πατήρ                      (εὐγενής,συγκ. ),μήτηρ δέ ἁπάντων                      .(εὐγενής,υπερ.)

ι)  Τό σῲζειν τἀγαθά                    (χαλεπός,συγκ.) τοῡ κτήσασθαι.

  

Ετυμολογική άσκηση

Να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά από τα παρακάτω ρήματα σύμφωνα με την παρένθεση:  

 σφάλλω(αποτέλεσμα ενέργειας), κλίνω(ενέργεια), φέρω(πρόσωπο που ενεργεί), ἐγείρω(ενέργεια), μηνύω(αποτέλεσμα ενέργειας), στέγω(όργανο ή μέσο), δημιουργῶ(πρόσωπο που ενεργεί), γυμνάζω(τόπος), στέφω(ενέργεια), βλέπω(αποτέλεσμα ενέργειας), ζώννυμι(όργανο ή μέσο), λούω(τόπος), ᾄδω(πρόσωπο που ενεργεί)

 Ενότητα 6η

Ασκήσεις Γραμματικής

                Αόριστος β΄

Να συμπληρώσετε τον πίνακα:

ΟΡΙΣΤΙΚΗ	ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ	ΕΥΚΤΙΚΗ	ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ἔτυχες
	ἁμάρτῃ
		πάθοι
			λαχόντων
	μάθητε
κατέλιπον(α΄εν.)
		ἔλθοιμεν
			λαβέ
	φύγωσι
		ἴδοιεν

ΕΝΟΤΗΤΑ 8η 

ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΟΣ – ΑΣΚΗΣΗ

    Να συμπληρώσετε την ακροστοιχίδα (καθέτως η φράση:ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ-ΑΟΡΙΣΤΟΣ):

1.   γ΄ πληθυντικό Οριστικής Π.Μ. ρ. ποιοῡμαι(θ.ποιη-)

2.   α΄ πληθυντικό Ευκτικής Π.Μ. ρ. ἀναγκάζομαι

3.   Μετοχή αρσενικού γένους Π.Μ. ρ. θαυμάζομαι

4.   γ΄ πληθυντικό Οριστικής Π.Α. ρ. ἡγοῡμαι(θ.ἡγη-)

5.   β΄ ενικό Οριστικής Π.Μ. ρ. τάττομαι

6.   γ΄ πληθυντικό Ευκτικής Π.Α. ρ. ἱδρύομαι

7.   β΄ πληθυντικό Υποτακτικής Π.Α. ρ. λαμβάνομαι

8.   γ΄ ενικό Οριστικής Π.Μ. ρ. ὁρίζομαι

9.   β΄ ενικό Υποτακτικής Π.Α. ρ. στεροῡμαι(θ.στερη-)

10.        α΄ ενικό Υποτακτικής Π.Α. ρ. μνημονεύομαι

11.        γ΄ ενικό Ευκτικής Π.Α. ρ. ἐργάζομαι

12.        α΄ πληθυντικό Οριστικής Π.Μ. ρ. λείπομαι

13.        Απαρέμφατο Π.Α. ρ. λαμβάνομαι

14.        γ΄ πληθυντικό Προστακτικής Π.Α. ρ. οἰκίζομαι

15.        γ΄ ενικό Υποτακτικής Π.Α. ρ. νομίζομαι

16.        β΄ ενικό Προστακτικής Π.Α. ρ. τάττομαι

17.        β΄ πληθυντικό Ευκτικής Π.Α. ρ. ἀλλάτομαι

18.        β΄ πληθυντικό Προστακτικής Π.Α. ρ. σῴζομαι

19.        α΄ πληθυντικό Υποτακτικής Π.Α. ρ. αἱροῡμαι(θ.αἱρε-)

20.        γ΄ ενικό Προστακτικής Π.Α. ρ. ὀρύττομαι

21.        β΄ πληθυντικό Οριστικής Π.Μ. ρ. ῥίπτομαι

22.        β΄ ενικό Ευκτικής Π.Α. ρ. ἰῶμαι(θ.ἰα-)

23.        α΄ ενικό Ευκτικής Π.Μ. ρ. σχίζομαι

24.        γ΄ πληθυντικό Υποτακτικής Π.Α. β΄ ρ. τρέπομαι(θ.τραπ-)

25.        Απαρέμφατο Π.Μ. ρ. οἰκίζομαι

26.        Μετοχή θηλυκού γένους Π.Α.β’  ρ. σφάλλομαι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις, το συντακτικό τους ρόλο , τον τρόπο που εισάγονται και εκφέρονται:

1)  Νῦν δέ φοβοῦμαι μή τινες ἐπιτιμήσωσι ἡμῖν.

2)  Οἶδα ὅτι ἕψονται πολλοί.

3)  Ἡρακλῆς ἠπόρει ποτέραν τῶν ὁδῶν τράπηται.

4)  Δῆλον ἐστιν ὅτι οὐκ ἄν προύλεγεν εἰ μή ἐπίστευεν ἀληθεύσειν.

5)  Φοβοῦμαι μή ἀληθές ἐστι.

6)  Πρωταγόρας ἐρωτᾶ εἰ οὐκ αἰσχύνομαι τά ἀγαθά δεινά καλῶν.

7)  Οὔποτε ἐρεῖ οὐδείς τοῦτο, ὡς ἐγώ προδότης εἰμί.

8) Τοῡτο δεινόν γίγνεται, μή πέσῃ πᾱσα ἡ Ἑλλάς

9)  Ξενοφῶν ἔδεισε μή κακά γένοιτο τῇ πόλει.

10)          Εἰπέ μοι  τοῦτο, ποῑόν τι νομίζεις εὐσέβειαν εἶναι.

11)          Οὐκ ἔχω τί λέγω.

12)          Ὁρᾶς ὅτι σύ πρῶτος αἰτιᾷ τόν κλέπτοντα καί ἁρπάζοντα.

13)          Ἐδεδοίκει μή πολλῷ μᾶλλον αὐτοῦ παρεσκευασμένα ἄν ἦσαν.

14)          Ἔλεγεν ὅτι ἀδικοῖεν.

15)          Φανερόν ἦν ὅτι οὐδέν κακόν ἐγεγόνει.

16)          Οὐκ οἶδα ὅπως ἔχει παιδείας βασιλεύς.

17)          Ὁρᾶτε μή πάθωμεν ταῦτα.

18)          Ἔλεγεν ὅτι λύσοι τάς σπονδάς.

19)          Οὐκ ἄν ἀρνηθεῖεν ἔνιοι ὡς οὐκ εἰσι τοιοῦτοι.

20)          Κῦρος ἤρετο τίς ὁ θόρυβος εἴη.

21)          Μενέλαον ἔχε τρόμος, μή τι πάθοιεν Ἀργεῖοι.

22)          Ἠγγέλθη αὐτῷ ὅτι Μέγαρα ἀφέστηκε.

23)          Κίνδυνος ἐστιν μή μεταβάλωνται καί γένωνται μετά τῶν πολεμίων.

24)          Ἀπορεῖς  εἰ διδακτόν ἐστίν ἡ ἀρετή.

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, το συντακτικό τους ρόλο , τον τρόπο που εισάγονται και εκφέρονται:

 

1.    Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον λελύσθαι τάς σπονδάς, διότι εἰς χεῖρας ἦλθον.

2.    Ταῦτα πράτετε, ἵνα ἡ πόλις εὐδαιμονῇ.

3.    Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος, ὥστε ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα καί τούς ἀνθρώπους.

4.    Εἰ καί μή βλέπεις, φρονεῖς δ’ ὅμως.

5.    Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον, ὅτι Κῦρος οὐ φαίνοιτο.

6.    Μένων δῆλος ἦν ἐπιθυμῶν ἄρχειν, ὅπως πλείω λαμβάνοι.

7.    Κἂν σύ μή θέλης, οἱ θεοί οὕτω βουληθήσονται.

8.    Οὕτω δεινῶς λέγειν, ὥστε σέ πεῖσαι;

9.    Εὐδαίμων μοι ὁ ἀνήρ φαίνεται, ὡς ἀδεῶς καί γενναίως ἐτελεύτα.

10.   Κόλαζε τά πάθη, ἵνα μή ὑπό τούτων κολασθῇς.

11.  Ὅτι μέν ὀργίζεσθε, οὐ θαυμάζω.

12.   Ἔδωκε χρήματα, ὅπως ἄν μᾶλλον τῆς εἰρήνης προσδέοιντο.

13. Ἤν σεισμός γένηται, τέρας νενόμισται.

14.   Σωκράτης οὐκ ἔπινεν, εἰ μή διψῴη.

15.   Ἐπεὶ ἀπορία ἦν, ἐλυπεῖτο σὺν τοῖς ἄλλοις.

16. Καί ἄν οἱ πολέμιοι τό ναυτικόν ἡμῶν νικήσωσι, κρατήσομεν αὐτῶν.

17.   Ἔχω πλοῖα ὥστε ἐλεῖν τό ἐκείνων πλοῖον.

18.    Εἰ βούλει, μένε.

19.   Ὅτε ἡ μάχη αὕτη ἐγένετο, Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχε ὤν.

20.   Μή ἀπέλθητε, πρίν ἄν ακούσητε.

21. Ἒδει  τά ἐνέχυρα τότε λαβεῖν, ὡς μή ἐδύνατο ἐξαπατᾶν.

22.  Τιμόθεος δανείζεται χιλίας δραχμάς, ἳνα διδοίη τοῖς Βοιωτοῖς καί παραμένωσι.

23.     Ὃπως οὖν ἔσεσθε ἄξιοι τῆς ἑλευθερίας, ἧς κέκτησθε.

24. Ὁσάκις κεχορήγηκε, πᾶσι τοῖς χοροῖς νενίκηκε.

 ΣΧΟΛΙΑ:

Κάνοντας κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο βλέπετε συνοπτικά τη θεωρία για τις επιρρηματικές προτάσεις:  

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C106/502/3268,13332/extras/references/index10_epirrimatikes

ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τις αναφορικές προτάσεις, να τις χαρακτηρίσετε και να δηλώσετε το συντακτικό τους ρόλο:

  

1.   Ἔστι Δίκης ὀφθαλμός, ὅς τά πάνθ΄ ὁρᾷ. 

2.   Ὅ σύ μισεῖς, ἑτέρῳ μή ποιήσῃς .     

3.   Ἦν τις Φιλλίδας, ὅς ἐγραμάτευσεν τοῖς πολεμάρχοις.  

4.   Οὗτός ἐστιν ὅς ἀπέκτεινε τούς στρατηγούς.                    

5.   Οὐδείς οὕτως ἀνόητός ἐστιν, ὅστις πόλεμον πρό εἰρήνης αἱρεῖται.

6.   Τήν μητέραν ἐμακάριζον, οἵων τέκνων ἔτυχον.

7.   Κῦρος ἔχων οὓς εἴρηκα ὡρμᾶτο ἀπὸ Σάρδεων.

8.   Oὐ καλά γ᾿ ἦν ἃ ἔπραξα.

9.   Ἐβουλόμην ἰσχύειν τοὺς νόμους οὓς ἐνομοθέτησεν ὁ Σόλων.

10.                Ὁ κεραυνός, οἷς ἄν ἐντύχῃ, πάντων κρατεῑ.

        11.                Οὐ πράττομεν ταῦτα, ἅ μή ἐπιστάμεθα.  

12.                Ὅν οἱ θεοί φιλοῡσιν, ἀποθνήσκει νέος.

       

  

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Αόριστος  β΄

1. Να σχηματίσετε τους ζητούμενους τύπους:

α) ρ. ἄγω: γ΄ πληθυντικό οριστικής

β) ρ. αἱρῶ: β΄ πληθυντικό υποτακτικής

γ) ρ. ἁμαρτάνω: γ΄ ενικό ευκτικής

δ) ρ. λέγω: β΄ ενικό προστακτικής

ε) ρ. γίγνομαι: α΄ πληθυντικό υποτακτικής

ζ) ρ. ἔρχομαι: απαρέμφατο

η) ρ. εὑρίσκομαι: β΄ πληθυντικό προστακτικής

θ) ρ. λανθάνομαι: γενική ενικού της μετοχής θηλυκού γένους

ι) ρ. λείπομαι: β΄ενικό υποτακτικής.

2. Να συμπληρώσετε τα κενά του πίνακα:

Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική
		λάχοιτε
	λάθωμαι
κατέλιπες
			φυγέτω
		ἔλθοις
		πέσοιεν
	ἐνέγκητε
ᾐσθόμην
			ἀφικέσθων
ἀπέθανε
	ἀπείπῃ

Ε  ν  ό  τ  η  τ  α   1η 

Για κάθε μια απότις παρακάτω λέξεις να βρείτε ετυμολογικά συγγενείς λέξεις από το κείμενο της ενότητας: φιλέλληνας, αφροσύνη, σφετερίζομαι, νοικοκυρά, πραγματογνώμονας, ολέθριος, ξακουστός, φαντασία

Ε  ν  ό  τ  η  τ  α   3η 

Για κάθε μια απότις παρακάτω λέξεις να βρείτε ετυμολογικά συγγενείς λέξεις από το κείμενο της ενότητας:ανοχή, απόγονος, αξιολύπητος, ανεπιθύμητος, αποικία, πολυάριθμος, κάτοπτρο, χρηματικός

Ε ν ό τ η τ α    4η

Για κάθε μια απότις παρακάτω λέξεις να βρείτε ετυμολογικά συγγενείς λέξεις από το κείμενο της ενότητας: αβίωτος, υφηγητής, ακατάστατος, λιποτάκτης, κατοικίδιο, ασφάλιστρο, μετάνοια, πλεόνασμα, αδιάβλητος, μοναστήρι, αλλοδαπός, είδωλο και ιδέα  

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, να δηλώσετε το συντακτικό τους ρόλο , καθώς και τον τρόπο με τον οποίο εισάγονται και εκφέρονται:

           

1. Μή γνώτω ἡ δεξιά σου τί ποιεῖ ἡ ἀριστερά σου.

2.               Ἔγνωσαν ὅτι κενὸς ὁ φόβος εἴη.

3.               Γιγνώσκετε, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦτο, ὅτι τό ψήφισμα ἐστιν ἰσχυρότατον. 

4.               Οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος τέθνηκεν.

5.               Ἐφοβεῖτο μή τά ἔσχατα πάθη. 

6.               Τήν δύναμιν ἀναληψόμεθα πάλιν, ἥν πρότερον ἐτυγχάνομεν ἔχοντες.

7.               Δώσω ὑμῖν ἡγεμόνα , ὅς ὑμᾱς διά τῶν ὀρέων ἄξει.

8.               Οἱ δ' Ἀθηναῖοι ἐπηκολούθουν, καίπερ ἦν γνωστόν ὅτι κίνδυνος εἴη κυκλωθῆναι.

9.               Εἰ ἀλλιῶς γιγνώσκεις, δίδασκε.

10.         Ὁπότε θύοι Κρίτων, ἐκάλει Ἀρχέμηδων.

11.         Σπονδάς ἐποιήσαντο, ἕως ἀπαγγελθείη τά λεχθέντα εἰς Λακεδαίμονα.

12.         Ἀνεπαύοντο ὅπου ἕκαστος ἐτύγχανεν.

13.         Κῦρος ἐθαύμασε τὶς παραγγέλλει.

14.         Μένων δῆλος ἦν ἐπιθυμῶν ἄρχειν, ὅπως πλείω λαμβάνοι, ἐπιθυμῶν δέ τιμᾶσθαι, ἵνα πλείω κερδαίνοι.

15.         Τοιαῦτα πεποίηκεν, ὥστε πολύ ἄν δικαιότερον διά ταῦτα τά ἔργα τοῦτον μισήσαιτε.

16.         Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον, ὅτι Κύρος οὔτε ἄλλον πέμπει οὔτε αὐτός φαίνοιτο.

17.         Θαυμάζω σε ἐν ταῖς συμφοραῖς, ὡς ῥᾳδίως αὐτὰς καὶ πρᾴως φέρεις.

18.         Φήσουσι γὰρ δή με σοφὸν εἶναι, εἰ καὶ μή εἰμι.

19.         Ἔδοξε τῷ δήμῳ τριάκοντα ἄνδρας ἑλέσθαι, οἳ τοὺς πατρίους νόμους συγγράψουσι.

20.         Παῖδες δέ μοι οὔπω εἰσίν, οἵ με θεραπεύσουσιν.