Α΄ Γυμνασίου- Οδύσσεια

Εισαγωγή στην επική ποίηση και στα ομηρικά έπη

                        Ερωτήσεις

1.     Τι ονομάζουμε έπος;

2.      Ποιο το περιεχόμενο του ηρωικού έπους;

3.      Ποια τα βασικά γνωρίσματα του ηρωικού έπους;

4.      Τι γνωρίζετε για τα Κύκλια έπη;

5.      Ποια έπη ανήκουν στον τρωικό κύκλο;

6.      Ποιο το κεντρικό θέμα της Οδύσσειας;

7.      Πότε συντέθηκαν τα Ομηρικά έπη και σε ποια εποχή αναφέρονται;

8.      Από πού αντλεί στοιχεία ο ποιητής για τη σύνθεση των επών;

9.          Τι ήταν οι αοιδοί και τι γνωρίζετε γι’ αυτούς;

10. Τι ήταν οι ραψωδοί;

11. Τι γνωρίζετε για τον Όμηρο;

12. Ποια η αξία των ομηρικών επών για τον ελληνικό και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό;

13. Πότε καταγράφτηκαν τα έπη και από ποιον;

14.  Ποια τα χαρακτηριστικά της Οδύσσειας;

15. Ποιο το κεντρικό θέμα της Οδύσσειας;

16. Ποιο το συμπληρωματικό θέμα της Οδύσσειας;

17. Πώς χαρακτηρίζουμε την Οδύσσεια και γιατί;

18. Ποια τα μέρη της Οδύσσειας;

Ερωτήσεις για Περιληπτική αναδιήγηση

1.     Πόσα χρόνια κράτησαν οι περιπέτειες του Οδυσσέα;

2.     Ποιους λαούς συνάντησε στα ταξίδια του ο ήρωάς μας;

3.     Από ποιες περιοχές πέρασε ο Οδυσσέας κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών του;

4.     Τι ήταν οι μνηστήρες;

5.     Πώς τους αντιμετώπιζε η Πηνελόπη ;

6.     Ποια απόφαση πήραν οι θεοί και πώς υλοποιήθηκε αυτή;

7.     Πού βρισκόταν ο Οδυσσέας;

8.     Πώς έφυγε ο ήρωας από την Ωγυγία;

9.     Ποιος προσπάθησε να τον εμποδίσει και πώς;

10.                        Ποιος λαός φιλοξένησε τον Οδυσσέα και πώς;

11.                        Ποια θεά βοήθησε τον ήρωα και πώς;

12.                        Με ποιο όπλο εξόντωσε ο Οδυσσέας τους μνηστήρες;

13.                        Ποιοι τον βοήθησαν;

14.                        Πόσα χρόνια διαρκούν αυτά τα γεγονότα;

15.                        Πόσες μέρες διαρκεί το παρόν της Οδύσσειας;

Παράλληλο  κείμενο

Καβάφης Κ. Π.
Ο Ποιητής
Προς τι καλόν, τι όφελος ηθέλησεν η τύχη,
κ’ εν τη αδυναμία μου επλάσθην ποιητής;
Μάταιοι είν’ οι λόγοι μου· της λύρας μου οι ήχοι
αυτοί οι μουσικώτεροι δεν είναι αληθείς.

Εάν θελήσω ευγενές αίσθημα να υμνήσω,
όνειρα είν’, αισθάνομαι, η δόξα κ’ η αρετή.
Παντού απογοήτευσιν ευρίσκ’ όπου ατενίσω,
κ’ επί ακάνθων πανταχού ο πους μου ολισθεί.

Η γη ’ναι σφαίρα σκοτεινή, ψυχρά τε και δολία.
Τα άσματά μου πλανερά του κόσμου είν’ εικών.
Έρωτα ψάλλω και χαράν. Aθλία παρωδία,
αθλία λύρα, έρμαιον παντοίων απατών!

Η Μούσα
Δεν είσαι ψεύστης, ποιητά. Ο κόσμος τον οποίον
οράς εστίν ο αληθής. Της λύρας αι χορδαί
μόναι γνωρίζουν τ’ αληθές, και εις αυτόν τον βίον
οι ασφαλείς μας οδηγοί μόναι εισίν αυταί.

Του θείου είσαι λειτουργός. Σοι έδωκε τον κλήρον
του κάλλους και του έαρος. Μελίρρυτος αυδή
ρέει από τα χείλη σου, και θησαυρείον μύρων
είσαι — χρυσή υπόσχεσις και άνωθεν φωνή.

Εαν η γη καλύπτεται με σκότον, μη φοβείσαι.
Μη ό,τι είναι έρεβος νόμιζε διαρκές.
Φίλε, πλησίον ηδονών, ανθών, κοιλάδων είσαι·
θάρρει, και βάδισον εμπρός. Ιδού το λυκαυγές!

Ομίχλη μόνον ελαφρά το βλέμμα σου τρομάζει.
Υπό τον πέπλον ευμενής η φύσις διά σε
ρόδων, και ίων, κ’ ευγενών ναρκίσσων ετοιμάζει
στεφάνους, των ασμάτων σου ευώδεις αμοιβαί.

(Από τα Αποκηρυγμένα, Ίκαρος 1983)

 

            Ραψωδία α   (ημέρα 1^η) 

 Θεῶν ἀγορά. Ἀθηνᾶς παραίνεσις πρὸς Τηλέμαχον.
Μνηστήρων εὐωχία

Προοίμιο 1-25       

                    Ερωτήσεις                            

1.  Ποια είναι η Μούσα στην οποία απευθύνεται ο ποιητής και γιατί;

2.  Πού βρίσκεται ο Οδυσσέας και γιατί;

3.  Ποιο είναι το πρόβλημά του και ποιες οι επιθυμίες του;

4.  Τι πληροφορίες αντλούμε για το παρελθόν του;

5.  Τι αποφάσισαν οι θεοί γι’ αυτόν;

6.  Τι προβλέπεται για το μέλλον του ήρωα;

7.  Πώς χαρακτηρίζουμε τον Οδυσσέα με βάση τους συγκεκριμένους στίχους;

8.  Πώς παρουσιάζονται οι θεοί και ποιος ο ρόλος τους; Ποιοι είναι υπέρ και ποιοι κατά του ήρωα;Ποια ανθρώπινα γνωρίσματα ή συναισθήματα φαίνεται ότι έχουν;

9.  Τι έκαναν οι σύντροφοι του Οδυσσέα και τι έπαθαν; Γιατί χαρακτηρίζονται νήπιοι και μωροί; Ποια ηθική αρχή εντοπίζετε; (σύμφωνα μ’ αυτήν κινούνται τα πρόσωπα του έπους)

10.              Από ποιο σημείο επιλέγει να ξεκινήσει την ιστορία ο ποιητής και τι πετυχαίνει μ’ αυτό τον τρόπο;

  
Σχεδιάγραμμα   

Ραψωδία α(ημέρα 1^η)       

   Προοίμιο 1-25                                  α 26-108

                                       

Περιεχόμενο -         επίκληση Μούσας -         ο άντρας ο πολύτροπος και οι περιπλανήσεις του -         ο ήρωας στο νησί της Καλυψώς -         απόφαση θεών για επιστροφή Οδυσσέα -         οργή  Ποσειδώνα	Περιεχόμενο -          ταξίδι ποσειδώνα στους Αιθιόπους -          αγορά ( συνέλευση) θεών στον Όλυμπο -          διπλός διάλογος Δία-Αθηνάς -          σχέδιο Αθηνάς
Μορφή - αφήγηση - τυπικά επίθετα - κύκλος - προοικονομία - αντιθέσεις	Μορφή -  τυπικά επίθετα -  διάλογος -  αφήγηση -  προοικονομία           Ηθικά στοιχεία - η παραβίαση της ηθικής τάξης φέρνει τιμωρία και δυστυχία - βαθιά προσήλωση ήρωα στην πατρίδα