Φιλολογικές Σελίδες: Α΄ Γυμνασίου- Ιστορία (κεφάλαια Α-Ε)

Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Χρησιμοποιούμε σαν βάση την χρονιά που γεννήθηκε ο Χριστός. Το έτος που γεννήθηκε ο Χριστός είναι το 1 Μ.Χ. δηλαδή το πρώτο έτος του Κυρίου. Το επόμενο έτος είναι το 2 Μ.Χ., μετά το 3 Μ.Χ. κλπ.

Το έτος πριν τη γέννηση του Χριστού είναι το 1Π.Χ. Το αμέσως προηγούμενο είναι το 2 Π.Χ. κλπ. Δηλαδή μετράμε αντίστροφα. Έτος 0 δεν υπάρχει.

Ένας αιώνας έχει 100 χρόνια. Μετράμε από 1 Ιανουαρίου μιάς χρονολογίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου μετά από 100 χρόνια.

Μία χιλιετία έχει 1000 χρόνια. Μετράμε από 1 Ιανουαρίου μιάς χρονολογίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου μετά από 1000 χρόνια.

Άρα:

1^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 100 Μ.Χ.
2^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 101 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 200 Μ.Χ.
3^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 201 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 300 Μ.Χ.

..............................................

18^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1701 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1800 Μ.Χ.
19^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1801 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1900 Μ.Χ.
20^ος αιώνας Μ.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1901 Μ.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 2000 Μ.Χ.

..............................................

Για τα Προ Χριστού έτη μετράμε ως εξής:

1^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 100 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1 Π.Χ.
2^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 200 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 101 Π.Χ.
3^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 300 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 201 Π.Χ.
4^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 400 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 301 Π.Χ.

................................................

18^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1800 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1701 Π.Χ.
19^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1900 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1801 Π.Χ.
20^ος αιώνας Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 2000 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1901 Π.Χ.

................................................

Παρομοίως υπολογίζουμε τις χιλιετίες:

1^η χιλιετία Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 1000 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1 Π.Χ.
2^η χιλιετία Π.Χ. = από 1^η Ιανουαρίου του 2000 Π.Χ. έως 31 Δεκεμβρίου του 1001 Π.Χ.

...................................................

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Α. ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Ο Κυκλαδικός πολιτισμός αναπτύχθηκε την 3^η και 2^η χιλιετία π.Χ . Για την ανάπτυξη αυτή συνέβαλαν 2 παράγοντες:

- το ήπιο κλίμα των Κυκλάδων

- η γεωγραφική τους θέση

Οι οικισμοί:

Μέχρι το 2300 π.Χ Μετά το 2300 π.Χ - αναπτύσσονται αυτόνομα - ορισμένοι οχυρώνονται - κτίζονται κοντά στη θάλασσα - άλλοι καταστρέφονται και ξαναχτίζονται οχυρωμένοι - άλλοι κτίζονται σε λόφους μακριά από τη θάλασσα

Τη 2^η χιλιετία π.Χ : - οι οικισμοί μεγαλώνουν - τα κτίρια γίνονται πιο σύνθετα και επιβλητικά

Γύρω στο 1600 π.Χ οι οικισμοί καταστρέφονται από σεισμό.

ΣΧΕΣΕΙΣ

Κατά την 3^η χιλιετία π.Χ οι Κυκλαδίτες: - κυριαρχούν στο Αιγαίο - μεταφέρουν προϊόντα, γνώσεις, ιδέες στην Ευρώπη

Κατά την 2^η χιλιετία αναπτύσσονται στενές σχέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη.

Γύρω στο 1600 π.Χ περνούν στον έλεγχο των Μινωιτών.

Γύρω στο 1450 π.Χ κυριαρχούνται από τους Μυκηναίους.

ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ

Α. Τα μαρμάρινα ειδώλια : - παριστάνουν γυμνές, άντρες μουσικούς, πολεμιστές κλπ. - έχουν μορφές σχηματοποιημένες με χαρακτηριστικές λεπτομέρειες (αφηρημένη τέχνη)

Β. Τα πήλινα, μαρμάρινα και μεταλλικά αγγεία διακοσμούνται με :
- απλά γεωμετρικά σχέδια
- χαραγμένα σχέδια

ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ

Α. Ο Κυκλαδικός πολιτισμός είναι ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός στην Ελλάδα.

Β. Οι οικισμοί υπάρχουν σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων και διαμορφώνονταν ανάλογα με το περιβάλλον, τα φυσικά φαινόμενα και τις σχέσεις με τους άλλους λαούς.

Γ. Τα ειδώλια και τα αγγεία είναι τα χαρακτηριστικότερα δημιουργήματα της κυκλαδίτικης τέχνης.

Δ. Την 3^η χιλιετία π.Χ. τα κυκλαδίτικα πλοία κυριαρχούν στο Αιγαίο.

ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Α. Η Κρήτη

Ο πολιτισμός της Κρήτης είναι γνωστός με το όνομα Μινωικός (από το βασιλιά Μίνωα) και ήρθε στο φως με τις ανασκαφές του Άρθουρ Έβανς. Αναπτύχθηκε κατά την 3^η και 2^η χιλιετία π.Χ.

Β. Βασικές περίοδοι – ανάπτυξη

Οργάνωση (από 3000 – 2000 π.Χ. περίπου)

Ο πληθυσμός αυξάνεται
Η γεωργία και η κτηνοτροφία συστηματοποιούνται
Μικροί οικισμοί ιδρύονται
Αναπτύσσονται σχέσεις με περιοχές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου
Εισάγονται πρώτες ύλες Αρχίζει το
Εξάγονται προϊόντα όπως λάδι, κρασί, ξυλεία, αγγεία εμπόριο!
Ιδρύονται αποικίες στο Αιγαίο

Ανάπτυξη (από 2000 – 1700 π.Χ)

Ιδρύονται ανάκτορα και γύρω τους οικισμοί-πόλεις, τα πιο γνωστά είναι: Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρο
Γύρω στο 1700 π.Χ καταστρέφονται από σεισμό

Κορύφωση (από 1700 – 1450 π.Χ)

-Κυριαρχούν στο Αιγαίο -Αναπτύσσουν σχέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα -Επηρεάζουν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό

Τα ανάκτορα

Πολιτική και διοικητική οργάνωση

Τα ανάκτορα ήταν συγκροτήματα κτιρίων κατασκευασμένα ως εξής:

Ήταν προσανατολισμένα στον άξονα Βορρά – Νότου
Τα δωμάτια ήταν γύρω από μια ορθογώνια αυλή
Ήταν πολυόροφα με κλίμακες (σκάλες) και φωταγωγούς
Είχαν σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης
Αρκετοί χώροι ήταν διακοσμημένοι με τοιχογραφίες
Ήταν ανοχύρωτα (οι Μινωίτες ήταν ειρηνικό λαός)

Υπήρχαν και διάσπαρτες αγροικίες ή επαύλεις στις οποίες: -συγκέντρωναν τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα -έλεγχαν τη διακίνηση των προϊόντων για λογαριασμό των ανακτόρων

ΓΡΑΦΗ

Αναπτύχθηκαν 2 συστήματα γραφής:

1^ο σύστημα : Ήταν ένα είδος ιερογλυφικής. Δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί. Αντιπροσωπευτικό δείγμα είναι ο δίσκος της Φαιστού.

2^ο σύστημα : Εμφανίστηκε αργότερα. Ονομάζεται Γραμμική Α΄. Ήταν συλλαβική γραφή δηλαδή κάθε σύμβολο ήταν μια συλλαβή. Δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί. Έχουμε δείγματα πάνω σε αγγεία και πινακίδες εμπορευμάτων.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι Μινωίτες: - Κυριαρχούν εμπορικά στο Αιγαίο (τα καλλιτεχνικά τους έργα είναι περιζήτητα)

- Προωθούν τα προϊόντα τους στην Αίγυπτο

Το 1450 π.Χ τα ανάκτορα καταστρέφονται από σεισμό, εκτός από την Κνωσό. Οι Μυκηναίοι καταλαμβάνουν την Κνωσό και κυριαρχούν σε μεγάλο μέρος της Κρήτης. Το ανάκτορο της Κνωσου καταστρέφεται το 1350 π.Χ. Η Κρήτη γίνεται επαρχία του μυκηναϊκού κόσμου.

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΜΙΝΩΙΤΩΝ

Α. Η θρησκεία

Οι Μινωίτες πίστευαν κυρίως σε γυναικείες θεότητες που σχετίζονταν με:

Τις εποχές του έτους
Τη βλάστηση, την ανθοφορία και το μαρασμό
Το θάνατο και την ανάσταση

Τόποι λατρείας του θείου ήταν τα μικρά ιερά:

Στα ανάκτορα
Στα σπίτια
Στα σπήλαια

Τα ιερατεία αποτελούσαν κυρίως γυναίκες. Ιερό δέντρο ήταν η ελιά και ιερό ζώο ήταν ο ταύρος.

Πληροφορίες για τη θρησκεία αντλούμε από τα έργα τέχνης.

Β. Η Τέχνη

Τα μινωικά έργα:

Είναι πρωτότυπα
Είναι ποικίλα (αγγεία, κοσμήματα, τοιχογραφίες)
Έχουν κίνηση, ζωντάνια, χάρη
Απεικονίζουν, κατά προτίμηση, τη φύση

Οι τοιχογραφίες παριστάνουν συνήθως:

Πομπές (θρησκευτικές, τελετουργικές)– ταυροκαθάψια

Τοπία ειδυλλιακά -Θαλασσινά θέματα (δελφίνια, ψάρια, ο ψαράς)

Η κεραμική αναπτύχθηκε λόγω του κεραμικού τροχού. Τα αγγεία ήταν πολύχρωμα. Κατασκευάζονταν στα εργαστήρια των ανακτόρων. Τα Καμαραϊκά αγγεία είναι τα πιο χαρακτηριστικά και ονομάστηκαν έτσι γιατί βρέθηκαν στο σπήλαιο των Καμαρών.

Καμαραϊκό Αγγείο

ΜΥΚΗΝΑ΄Ι΄ΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ονομάστηκε έτσι από το σημαντικότερο κέντρο του, τις Μυκήνες. Την αρχή του μυκηναϊκού πολιτισμού σημαδεύουν οι βασιλικοί τάφοι που ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν. Η περίοδος των βασιλικών τάφων διήρκησε από το 1600-1450 π.Χ. Δεν έχουν διασωθεί σημαντικά κτίσματα από την επόχη αυτή. Τα πρώτα ανακτορικά συγκροτήματα της μυκηναϊκής Ελλάδας κτίζονται σχεδόν ταυτόχρονα γύρω στο 1400 π.Χ σε Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλο, Θήβα. Η περίοδος 1400-1200 π.Χ είναι η ανακτορική περίοδος.

Τα ανάκτορα ήταν διοικητικά κέντρα και ήταν κτισμένα στην κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων (κυκλώπεια τείχη).

ΚΥΚΛΩΠΕΙΑ ΤΕΙΧΗ ΤΙΡΥΝΘΑΣ

Μυκηναίοι επηρεάστηκαν από τους Μινωίτες και πήραν πολλά στοιχεία του πολιτισμού τους: τεχνολογικά επιτεύγματα, μορφές τέχνης καθώς και την ιδέα της γραφής.

Η οικονομική τους βάση στηρίζεται στη γεωργία και την κτηνοτροφία ενώ παράλληλα αναπτύσσεται η βιοτεχνία (ελεφαντουργία, λιθοτεχνία, μεταλλουργία). Η ακτινοβολία όμως του μυκηναϊκού πολιτισμού οφείλεται στο εμπόριο και τη ναυτιλία. Ιδιαίτερα μετά την κατάκτηση της Κνωσού, οι Μυκηναίοι κυριαρχούν σε όλη τη Μεσόγειο. Αυτή η εξάπλωση φυσικά δεν έγινε πάντα με ειρηνικό τρόπο (Τρωικός Πόλεμος).

Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο τα ελληνικά φύλα είχαν κοινά στοιχεία που τους ένωναν. Αυτά ήταν:

Η κοινή γλώσσα
Η κοινή θρησκεία
Η κοινωνική και πολιτική οργάνωση και θεσμοί

Η μυκηναϊκή κοινωνία ήταν αυστηρά ιεραρχημένη. Επικεφαλής ήταν ο άναξ (=βασιλίας) και η οικογένειά του που ζούσαν στα ανάκτορα. Ακολουθούσαν οι αυλικοί και μετά το ιερατείο. Οι δήμοι κατοικούσαν στα χωριά γύρω από τα ανάκτορα και ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι, τεχνίτες. Στην τελευταία βαθμίδα βρίσκονταν οι δούλοι.

Η ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΓΡΑΦΗ Β

Η Γραμμική Β ίσως προήλθε από τη Γραμμική Α. Ήταν κι αυτή συλλαβική. Αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από 2 Βρετανούς , τους Βεντρις και Τσάντγουικ. Επιβεβαιώθηκε έτσι ότι ο μυκηναϊκός πολιτισμός ήταν ελληνικός. Πήλινες επιγραφές γραμμένες σε Γραμμική γραφή Β ανακαλύφθηκαν στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, τη Θήβα, την Πύλο αλλά και την Κνωσό και τα Χανιά (που είχαν καταλάβει οι Μυκηναίοι).

ΜΥΚΗΝΑΊ΄ΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Θρησκεία : Κυρίαρχη θεότητα η «Κυρία Πότνια» (=Σεβάσμια). Κατόπιν έχουμε τους μεγάλους θεούς: Ζευς, Ήρα, Ποσειδων, Άρτεμις, Άρης, Διόνυσος. Οι χώροι λατρείας ήταν μικρά ιερά. Οι ιερείς ήταν άντρες και γυναίκες που αποτελούσαν ιδιαίτερη κοινωνική τάξη.

Τέχνη : Αναπτύχθηκε στα ανακτορικά κέντρα. Επηρεάστηκε από τη μινωική (αγγεία, τοιχογραφίες, κοσμήματα κλπ.)

Αρχιτεκτονική

Τα ανάκτορα χτίζονται σε οχυρωμένες ακροπόλεις-υψώματα. Ήταν απλούστερα από τα μινωικά. Αποτελούνταν από ένα προθάλαμο και από το κύριο δωμάτιο, όπου υπήρχε κυκλική εστία (εκεί δέχονταν τους επισκέπτες). Γύρω ήταν κτισμένοι δευτερεύοντες χώροι.

Οι Τάφοι

3 είδη τάφων:

Λακκοειδείς (σκάμμα σκεπασμένο με πλάκες)
Θαλαμοειδείς (μικρά υπόγεια δωμάτια)
Θολωτοί (πραγματικά κτίσματα με δρόμο-θύρα-στόμιο-θάλαμο). Εκεί θάβονται οι βασιλείς.

Χαρακτηριστικό το «ανακουφιστικό τρίγωνο», που ήταν μια τριγωνική κατασκευή πάνω από μια είσοδο για να μετατοπίζεται το βάρος.

O ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 1100 ΕΩΣ ΤΟ 800 Π.Χ.

ΟΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Από το 1100-950 Π.Χ. η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση.

Ο πληθυσμός μειώνεται
Η οικονομία αποκτά οικιακή μορφή (περιορίζεται σε γεωργία και κτηνοτροφία)
Η κεντρική εξουσία σχεδόν εξαφανίζεται (η οργάνωση στηρίζεται περισσότερο στην οικογένεια, στο χωριό, στην ομάδα)

Αυτή η δύσκολη περίοδος όμως ήταν μικρή και από τα μέσα του 10^ου αιώνα παρατηρείται αναγέννηση : πνευματική – δημογραφική – τεχνολογική

Οι μετακινήσεις των διαφόρων ελληνικών φύλων δημιουργούν καινούργιες κοινότητες.

Οι Δωριείς μετακινούνται προς το νότο και εγκαθίστανται στην Πελοπόννησο.
Οι Αιολείς μεταναστεύουν σε Λέσβο, Τένεδο, Μικρά Ασία.
Οι Ίωνες από την Πελοπόννησο καταφεύγουν σε Αττική, Εύβοια, Κυκλάδες. Μετά μετακινούνται και σε Χίο, Σάμο, Ιωνία.

Ιδρύονται αποικίες (πρώτος ελληνικός αποικισμός).Γρήγορα αναπτύσσεται το εμπόριο και ακολουθεί οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη.

Μια νέα γραφή εμφανίζεται. Είναι ένα αλφάβητο που προέρχεται από το φοινικικό αλλά με πολλες προσαρμογές. Το φοινικικό αλφάβητο περιέχει μόνο σύμφωνα. Οι Έλληνες πήραν μερικά και τα μετέτρεψαν σε φωνήεντα. Έτσι για πρώτη φορά η γραφή αποδίδει τους ήχους με φωνήεντα και σύμφωνα.

Η γραφή γίνεται απλούστερη και μπορούν να τη μάθουν και οι απλοί άνθρωποι, όχι μόνο οι εξειδικευμένοι γραφείς.

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Η Τέχνη που δημιουργήθηκε από τον 11^ο έως και τον 8^ο αι.Π.Χ. ονομάζεται γεωμετρική, με την αποτύπωση γεωμετρικών σχημάτων πάνω στα αγγεία. Στο τέλος της γεωμετρικής εποχής εμφανίζονται θέματα της μυθολογίας.

ΑΡΧΑ΄Ι΄ΚΗ ΕΠΟΧΗ

ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ

Τον 8^ο αι.π.Χ οι Έλληνες αρχίζουν μια πρωτοφανή μετανάστευση στις ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου.

Οι λόγοι ήταν κυρίως οικονομικοί: -αναζητούσαν καλλιεργήσιμη γη και -είχαν ανάγκη προμήθειας σιδηρομεταλλεύματος.

Καμιά φορά οι λόγοι ήταν πολιτικοί, όπως π.χ οι πολιτικά ηττημένοι εγκατέλειπαν την πατρίδα τους για να εγκατασταθούν αλλού. Η εγκατάσταση σε έναν καινούργιο τόπο δεν γινόταν τυχαία.

Η περιοχή επιλεγόταν (συνήθως είναι απάνεμο λιμάνι με πλούσια ενδοχώρα)
Η αναχώρηση ήταν οργανωμένη
Αρχηγός οριζόταν ένα άτομο ξεχωριστό
Η τελετή αναχώρησης ήταν παρουσία όλων των κατοίκων και ήταν συγκινητική

Σιγά σιγά η νέα αποικία ανεξαρτητοποιούνταν από τη μητρόπολη αλλά διατηρούσε πάντα στενούς δεσμούς. Ασκούσε βέβαια δική της οργάνωση και νέους θεσμούς και ανέπτυσσε συμμαχικές και οικονομικές σχέσεις με άλλες πόλεις.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ

Η πόλη-κράτος αντικατέστησε το φυλετικό κράτος και προήλθε από την ένωση συνοικισμών.

Το κέντρο ήταν η ακρόπολη με ναούς και δημόσια κτίρια. Κάτω και γύρω από την ακρόπολη χτίζονταν τα σπίτια και τα καταστήματα. Αργότερα η πόλη περιβάλλεται από τείχη. Στην ύπαιθρο έμεναν οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι.

Οι πολίτες δένονταν με έναν κοινό σκοπό:

- Την υπεράσπιση και την πρόοδο της πόλης τους.

- Είναι μέλη ενός οργανωμένου συνόλου, συμμετέχουν ενεργά στη διακυβέρνηση της πόλης. Οι πολίτες στρατεύονται και δημιουργείται η «οπλική φάλαγγα», όπου συμμετέχουν όσοι έχουν τα χρήματα να αγοράσουν δική τους πανοπλία. Έτσι περιορίζονται οι κοινωνικές διαφορές.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

Η βασιλεία έχει πια παρακμάσει. Την εξουσία καταλαμβάνουν οι ευγενείς = οι άριστοι και το πολίτευμα γίνεται αριστοκρατικό.

Καθώς αναπτύσσεται όμως το εμπόριο και χρησιμοποιείται το νόμισμα δημιουργείται μια νέα τάξη (που διαθέτει χρήματα) και αφαιρεί την εξουσία από τους αριστοκράτες. Το πολίτευμα γίνεται ολιγαρχικό.

Κάποιες φορές φιλόδοξα άτομα εκμεταλλεύονται καταστάσεις (όπως π.χ κοινωνικές ταραχές) και επέβαλλαν τυραννίδα. Οι τύραννοι ενεργούσαν αυθαίρετα: κάποιοι έκαναν έργα αλλό ποτέ δεν απέκτησαν τη λαϊκή συμπάθεια.

Η ΣΠΑΡΤΗ

Οι Δωριείς που κατευθύνθηκαν προς τα νότια της Πελοποννήσου κατέλαβαν την Λακωνική και ίδρυσαν ισχυρό κράτος με κέντρο τη Σπάρτη.

Η Σπάρτη πήρε μορφή στρατοπέδου και οι σχέσεις με τον έξω κόσμο περιορίστηκαν.

Οι Σπαρτιάτες μοιράστηκαν τη γη, ασχολούνταν με τα πολιτικά και την πολεμική τέχνη. Είχαν πλήρη δικαιώματα.

Οι περίοικοι ασχολήθηκαν με το εμπόριο, κατοικούσαν σε οικισμούς γύρω από τη Σπάρτη.

Οι είλωτες ήταν οι παλιοί κάτοικοι που έγιναν δούλοι. Καλλιεργούσαν τη γη των Σπαρτιατών και τους έδιναν μέρος της παραγωγής.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

ΔΥΟ ΒΑΣΙΛΕΙΣ : - Ήταν στρατιωτικοί και θρησκευτικοί αρχηγοί

Πέντε (5) Έφοροι: - Ασκούσαν την πραγματική εξουσία

- Ήταν υπεύθυνοι για την άμυνα και τις εξωτερικές σχέσεις

ΓΕΡΟΥΣΙΑ : - Ήταν ένα συμβούλιο από 28 άτομα άνω των 60 χρονών

- Προετοίμαζε τα θέματα που θα υποβάλλονταν για έγκριση στην Απέλλα

ΑΠΕΛΛΑ : - Ήταν η συνέλευση των Σπαρτιατών άνω των 30 ετών.

Η ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗ ΣΠΑΡΤΗ

Η αγωγή των νέων ήταν ιδιαίτερα σωματική. Τα παιδιά από 7 χρονών τα αναλάμβανε η πολιτεία. Ζούσαν όλα μαζί σε ομάδες όπου μάθαιναν τη ζωή και τις κακουχίες.

Η χλιδή απαγορευόταν αυστηρά.

Διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορό.

Τα κορίτσια εκπαιδεύονταν όπως και τα αγόρια, συμμετείχαν σε εκδηλώσεις και έπρεπε να αποκτήσουν δύναμη, πνεύμα και ηθικό χαρακτήρα για να γίνουν άξιες μητέρες.

Κύρια γνωρίσματα των Σπαρτιατών ήταν η ανδρεία, η υπερηφάνεια και η φιλοπατρία.

Η Σπάρτη ήταν ατείχιστη. (δεν είχε τείχη)

Η ΑΘΗΝΑ

Οι Αθηναίοι ήταν Ίωνες, περήφανοι γι΄αυτή την καταγωγή τους και δεμένοι με τον τόπο τους.

Δημιούργησαν ένα μεγάλο κράτος του οποίου η αίγλη έμεινε απαράμιλλη στους αιώνες.

Το έδαφος της Αθήνας (της Αττικής) ήταν φτωχό. Στις λιγοστές πεδιάδες οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία Παράλληλα αναπτύχθηκε η ναυτιλία και το εμπόριο.

Οι διάφοροι οικισμοί ενώθηκαν σε ένα ενιαίο κράτος με έδρα την Αθήνα. Το έργο αυτό λέγεται ότι οφείλεται στο Θησέα. Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού μάλιστα οι Αθηναίοι γιόρταζαν τη μεγαλύτερη γιορτή της Αθήνας, τα Παναθήναια.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Πρώτο πολίτευμα της Αθήνας ήταν η βασιλεία. Τελευταίος βασιλιάς της Αθήνας, ο Κόδρος.

Τη βασιλεία διαδέχτηκε ειρηνικά η αριστοκρατία.

Άρχων βασιλιάς (αρμοδιότητες θρησκευτικές)
Επώνυμος άρχων (υπεύθυνος για τη σύγκλιση της εκκλησίας του Δήμου)
Πολέμαρχος (αρμόδιος για τα στρατιωτικά θέματα)
Έξι νομοθέτες (με δικαστικές αρμοδιότητες)
Άρειος Πάγος (επέβλεπε την τήρηση των νόμων)
Εκκλησία του Δήμου (η συνέλευση των Αθηναίων)

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΝΤΑΣΕΙΣ

Έμποροί και βιοτέχνες διεκδικούν πολιτική εξουσία
Χρεωμένοι αγρότες απαιτούν κατάργηση χρεών

Κυλώνειο άγος

Αυτές τις κοινωνικές εντάσεις προσπάθησε να εκμεταλλευτεί ο Κύλωνας το 632π.Χ και να γίνει τύραννος. Όμως απέτυχε και ο ίδιος δραπέτευσε στα Μέγαρα, ενώ οι οπαδοί του θανατώθηκαν (παρόλο που είχαν καταφύγει στους βωμούς των θεών).

Κορυφώθηκε η αναστάτωση στην Αθήνα. Οι Μεγαρείς βρήκαν ευκαιρία και κατέλαβαν τη Σαλαμίνα.

Η πίεση για κατάργηση των χρεών και σύνταξη γραπτών νόμων γινόταν μεγαλύτερη. ( Οι νόμοι μέχρι τότε ήταν άγραφοι. Αυτό εμπόδιζε την απονομή δικαιοσύνης και πολλοί δεν έβρισκαν το δίκιο τους.)

Έτσι το 624π.Χ οι ευγενείς ανέθεσαν στον Δράκοντα να γράψει τους νόμους. Οι νόμοι αυτοί ήταν αυστηροί και όπως είπαν ήταν «γραμμένοι με αίμα» = Δρακόντεια μέτρα.