Α΄ Γυμνασίου- Αρχαία

                  

Ενότητα 2^η

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Βλέπε βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=dZ5dmdtBApI

1)    Με ποιο τρόπο διδάσκουν τα παιδιά στην Αθήνα;

2)    Ποιοι αναλαμβάνουν τη διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών στην αρχή;

3)    Με ποιο σκοπό ανατρέφονται τα παιδιά;

4)    Ποιες ηθικές αρχές διδάσκουν οι μεγαλύτεροι στα παιδιά;

5)    Τι κάνουν οι γονείς, όταν τα παιδιά φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία;

6)    Τι διδάσκει ο γραμματιστής;

7)    Τι διδάσκει ο κιθαριστής;

8)    Πού αλλού συχνάζουν τα παιδιά;

9)    Τι προσπαθούν να πετύχουν οι παιδοτρίβες;

10)   Με ποιο σκοπό γυμνάζονται τα παιδιά;

Σημείωση:1. Βλέπε για φθόγγους(εκφώνηση) https://www.youtube.com/watch?v=X5rMJkjUMjg

         2.Βλέπε για προφορά:https://www.youtube.com/watch?v=_9TVChgTBrc 

Ενότητα 3^η

Βλέπε βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=6wxpu6LLw90

1)    Τι κάνουν οι Αθηναίοι, αφού κατοικούν σε πόλη; 
2)    Για ποιο πράγμα φρόντιζαν ο Ναυσικήδης, ο Ξένων και ο Ξενοκλής;

3)    Ποια η εργασία που ασκούσε ο Πολύζηλος;

4)    Ποιες υπηρεσίες πρόσφερε ο Πολύζηλος στην πόλη;

5)    Ποια η δουλειά του Γλαύκωνα;

6)    Ποια ήταν η ασχολία  του Δημέα και γενικά των  Μεγαρέων;

7)    Τι μάθαιναν οι πιο πολλοί πολίτες;
8)    Ποιες τέχνες μάθαιναν πολλοί Αθηναίοι;

9)    Γιατί δούλευαν οι Αθηναίοι;

10)   Ποια επαγγέλματα έχουν σχέση με τη θάλασσα και ποια με τη γη;

Σημείωση: Βλέπε για κανόνες τονισμού: 1. https://www.youtube.com/watch?v=ZKxzQLFtdpU,καθώς και

 2.https://www.youtube.com/watch?v=ZlWxk6XKG_U

            3. Τονισμός με τραγουδάκι: https://www.youtube.com/watch?v=ZlWxk6XKG_U

           

            3. Βλέπε για                     σύνθεση:https://blogs.sch.gr/nikosas/?cat=1803361

Ενότητα 4^η

Βλέπε βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=K4Ts9SBrIlc

1)    Πόση απόσταση έχουν διανύσει οι ταξιδιώτες;

2)    Πού έφτασαν οι ταξιδιώτες;

3)    Πόσο έμειναν στο νησί οι ταξιδιώτες;

4)    Τι έκαναν οι ταξιδιώτες την έκτη μέρα και τι παρατήρησαν την όγδοη μέρα;

5)    Πώς έμοιαζαν αυτοί που έτρεχαν πάνω στη θάλασσα;

6)    Ποια η διαφορά αυτών των ανθρώπων και πώς ονομάζονται;

7)    Με ποιο πράγμα απόρησαν οι ταξιδιώτες;

8)    Τι κάνουν οι Φελλόποδες;

9)    Σε ποιες ενέργειες προβαίνουν οι Φελλόποδες στη συνέχεια;

10)   Τι εύχονται οι Φελλόποδες στους ταξιδιώτες;

Σχόλια: Κλίση ρήματος: βλέπε βίντεο:https://www.youtube.com/watch?v=4kdZOOy5yOA

Ενότητα 6^η

          

( Ανάκτορο Νέστορος. Τοιχογραφία με παράσταση κυνηγού και ελαφιού)

1)    Τι έκανε ένα ελάφι σε εποχή καλοκαιριού;

2)    Τι παρατηρούσε το ελάφι, αφού ήπιε νερό;

3)    Ποια χαρακτηριστικά του γνωρίσματα επαινούσε και γιατί;

4)    Ποια χαρακτηριστικά του γνωρίσματα κατηγορούσε και γιατί;

5)    Ποιο γεγονός ξάφνιασε το ελάφι;

6)    Πώς αντέδρασε το ελάφι;

7)    Χάρη σε τι κατάφερε να ξεφύγει στην αρχή;

8)    Τι συνέβη, όταν έφτασε στο δάσος;

9)    Τι έμαθε τελικά το ελάφι από προσωπική του  πείρα;

10)   Ποιο το μήνυμα του μύθου;

11)   Ποιοι είναι συνήθως οι πρωταγωνιστές των αισώπειων μύθων και γιατί;

 ΕΛΑΦΟΣ ΕΠΙ ΝΑΜΑΤΙ ΚΑΙ ΘΗΡΕΥΤΑΙ -ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ

( άλλη εκδοχή του μύθου )


Ἔλαφός τις διψῶσα κατῆλθεν ἐπί τινα πηγὴν τοῦ ὕδωρ πιεῖν. Ἰδοῦσα δὲ ἐν τῷ ὕδατι τὸ τοῦ ἰδίου σώματος ὁμοίωμα, τῇ μὲν τῶν ποδῶν λεπτότητι ἀπηρέσκετο, τῇ δὲ τῶν κεράτων μορφῇ ἐπετέρπετο. Ἄφνω δέ τινες ἐφίστανται θηρευταὶ καὶ ταύτην ἐδίωκον. Καὶ καθ᾿ ὅσον μὲν ἐπὶ τῆς πεδιάδος ἔτρεχε τῶν διωκόντων ὑπερεγίνετο, φθάσασα δὲ εἰς ἕλος ἀπροσδοκήτως εἰσελθεῖν, τῶν αὐτῆς κεράτων τοῖς κλάδοις συμπλακέντων, ὑπὸ τῶν διωκόντων καταλαμβάνεται καὶ στενάξασα ἔφη:

«Οἴμοι τῇ ταλαιπώρῳ, ὅτι ἐφ᾿ οἷς ἀπηρεσκόμην ὑπ᾿ αὐτῶν μᾶλλον διεσῳζόμην, οἷς δὲ ἐνεκαυχώμην, ὑπ᾿ αὐτῶν δὴ καὶ ἀπόλλυμαι».

Επιμύθιο: Οὗτος δηλοῖ ὡς οὐ χρή τινα τῶν ἐν ἑαυτῷ ἐπαινεῖν, εἰ μὴ τὰ εὔχρηστα καὶ ἐπωφελῆ.

( Ο μύθος λέει πως δεν πρέπει να παινευόμαστε παρά μόνο για ό,τι χρήσιμο και ωφέλιμο διαθέτουμε. )

( Άλλος μύθος )

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ ΔΙΨΩΣΑ.

ΔΙΨΑΣΜΕΝΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Περιστερά τις σφόδρα ἐδίψα καὶ ἐφ᾿ ὕδατος ζήτησιν τῇδε κἀκεὶσε περιήρχετο. Ἰδοῦσα δὲ ἔν τινι τοίχῳ ἐζωγραφημένην ὑδρίαν ἐδόκει ἀληθῶς ὁρᾶν ὕδατος σκεῦος μεστόν, καὶ ἐλθοῦσα τοῦ πιεῖν τῷ τοίχῳ προσέκρουσε καὶ αὐτίκα τοῦ ζῆν ἀπερρήγνυτο. Ὅτε δὲ πρὸς τελευταίαν ἐγγίσασα ἀναπνοὴν ἦν, ἐν ἑαυτῇ ἔλεγεν ὅτι «δυστυχὴς ὄντως ἐγὼ καὶ ἀθλία, ἐφ᾿ ᾧ ὕδατος γλιχομένη μὴ θανάτου ἐμνημόνευον». Οὗτος δηλοῖ ὡς πολὺ κρείττων ἡ μακροθυμία τῆς ἀλογίστου σπουδῆς καὶ ταχυτῆτος.

Ένα περιστέρι ήταν τόσο διψασμένο, ώστε πετούσε σαν τρελὸ εδώ κι εκεί για να βρει λίγο νερό. Ξαφνικά, είδε σε κάποιο τοίχο ζωγραφισμένο ένα κανάτι και νόμισε πως είναι αληθινό. Πήρε φόρα λοιπὸν κι όρμησε να ξεδιψάσει με το νερὸ που τάχα ήταν γεμάτη η ζωγραφιά. Φυσικὰ, έσκασε στον τοίχο και τραυματίστηκε θανάσιμα. Λίγο πριν ξεψυχήσει, ψιθύρισε: «Τι ατυχία κι αυτή! Απ᾿ την πολλή μου δίψα, ξέχασα, το δύστυχο, πως υπάρχει και θάνατος». Επιμύθιο: Ο μύθος λέει πως η υπομονή είναι προτιμότερη από την αλόγιστη βιασύνη ( ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΝ  ΣΥΝΤΙΠΑ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΛΑΝΑΣ---http://users.uoa.gr/~nektar/history/tributes/aesop%27s_fables/syntipas_translation.htm)         ( Diego Velasquez, Αίσωπος )

Ενότητα 7^η

          

1)    Ποια επιθυμία κατέλαβε τον Αλέξανδρο, όταν έφτασε στο Γόρδιο;

2)    Ποιος χρησμός διαδιδόταν σχετικά με το γόρδιο δεσμό;

3)    Από τι ήταν φτιαγμένος ο γόρδιος δεσμός;

4)    Πώς ήταν  ο γόρδιος δεσμός;

 

5)    Ποια ήταν η πρώτη αντίδραση του Αλέξανδρου, μόλις αντίκρυσε το γόρδιο δεσμό;

6)    Τι φοβόταν ο Αλέξανδρος, αν άφηνε άλυτο το δεσμό;

7)    Τι έκανε τελικά ο Αλέξανδρος;

8)    Με ποια ιδέα έφυγε ο Αλέξανδρος από την άμαξα;

9)    Ποια φυσικά φαινόμενα επακολούθησαν εκείνη τη νύχτα;

10)   Σε ποιες ενέργειες προέβη ο Αλέξανδρος την επόμενη μέρα και γιατί;                                                                                     

11)   Ποια αρετή του στρατηλάτη αποκαλύπτει η τελευταία του ενέργεια;

12)   Ποια στοιχεία του χαρακτήρα του Μ. Αλεξάνδρου αποκαλύπτει η ιστορία με το γόρδιο δεσμό;

^{Σχόλια:}
      Ο Γόρδιος, πατέρας του Μίδα που ό,τι έπιανε γινόταν χρυσάφι, ήταν ένας φτωχός αγρότης, απόγονος του μακεδονικού βασιλικού γένους των Βριγών που μετανάστευσε στη Μικρά Ασία και έγινε βασιλιάς του Γορδίου ή Γορδίειου, παλιάς πρωτεύουσας της Φρυγίας πάνω στον ποταμό Σαγγάριο. Ανέβηκε στο θρόνο,επειδή επιβεβαίωσε το χρησμό του μαντείου, που έλεγε ότι ο μελλοντικός βασιλιάς θα ερχόταν πάνω σ' ένα κάρο. Στο ζυγό του κάρου αυτού υπήρχε ένα σχοινί δεμένο σε κόμπο, το οποίο έκοψε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν πήγε στο Γόρδιο.     Όταν ένα θέμα  είναι ιδιαίτερα περίπλοκο και σύνθετο στην αντιμετώπισή του, το χαρακτηρίζουμε σαν «γόρδιο δεσμό», θέλοντας βέβαια να καταδείξουμε και τη θέληση να λυθεί με κάθε τρόπο.

Ε ν ό τ η τ α    11η 

           Ερωτήσεις

1)    Τι έκανε ο Αλέξανδρος μετά τη μάχη στον Υδάσπη ποταμό;

2)    Πώς ονόμασε την πρώτη πόλη και γιατί;

3)    Πώς ονόμασε τη δεύτερη πόλη και γιατί;

4)    Από τι πέθανε ο Βουκεφάλας;

5)    Ποια σχέση είχε το άλογο με τον Αλέξανδρο;

6)    Από  πού  προέρχεται το όνομα του Βουκεφάλα;

7)    Ποια άλλη εκδοχή υπάρχει;

8)    Πού έχασε το άλογο ο Αλέξανδρος;

9)    Πώς αντέδρασε ο βασιλιάς, όταν έχασε το άλογο;

10)   Τι δείχνει η αντίδραση του Αλέξανδρου; 

    Σχόλια: Κανένα ίσως άλογο στην ιστορία δεν είχε την τύχη της επωνυμίας του Βουκεφάλα, του μοναδικού ίσως αλόγου που μοιράστηκε ένα μέρος από τη δόξα του αναβάτη του, ακολουθώντας και εισπράττοντας, ταυτόχρονα, την εξέλιξη της μορφής του Αλεξάνδρου από ιστορική σε μυθική, και τη μετατροπή της εκστρατείας του από συγκροτημένη χρονική αλληλουχία γεγονότων σε υπερφυσική περιήγηση στον κόσμο των θαυμάτων.Ο Φίλιππος ήταν έτοιμος να απορρίψει την προσφορά του Φιλόνικου από τη Θεσσαλία, επειδή κανείς δεν κατάφερε να τιθασεύσει το άλογο, αλλά υποχώρησε στην επιμονή του νεαρού Αλεξάνδρου να δοκιμάσει και εκείνος, και δέχτηκε το στοίχημα που του πρότεινε, να του πληρώσει, αν δεν τα κατάφερνε, το υπέρογκο ποσό. Ο Αλέξανδρος είχε παρατηρήσει πως το ζώο τρόμαζε από τη σκιά του, καθώς την έβλεπε να σαλεύει μπροστά και γύρω του. Άρπαξε ,λοιπόν, τα χαλινάρια και έστρεψε το άλογο προς τη μεριά του ήλιου. Ο Βουκεφάλας ηρέμησε λίγο, αφού δεν έβλεπε πια τη σκιά του κι ο Αλέξανδρος κατάφερε να τον ιππεύσει. Μαλακά στην αρχή, πιο έντονα ύστερα τον παρότρυνε να τρέξει. O Φίλιππος και οι άλλοι παρακολουθούσαν αμίλητοι τη σκηνή. Oταν ο Αλέξανδρος επέστρεψε σοβαρός και περήφανος για το κατόρθωμά του, όλοι ζητωκραύγασαν και ο πατέρας του που δάκρυσε, λένε, από τη χαρά του, τον φίλησε και του είπε: «Γιε μου, ψάξε πια για βασίλειο αντάξιό σου. Η Μακεδονία δε σε χωράει.» Εκτός από τον Πλούταρχο, που μας πληροφορεί πως ο Βουκεφάλας ήταν από τη Θεσσαλία και αγοράστηκε από τον Φίλιππο μετά την πετυχημένη προσπάθεια του νεαρού διαδόχου του να τον τιθασεύσει, μεταγενέστερη πηγή αναφέρει πως ο Βουκεφάλας ήταν από την Καππαδοκία και δόθηκε δώρο στον Φίλιππο, όταν ο Αλέξανδρος ήταν περίπου δώδεκα χρόνων.

               
Από άρθρο στην Καθημερινή της Xρυσούλας Σατσόγλου-Παλιαδέλη
Αναπλ. καθηγήτριας  Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

 Ε Ν Ο Τ Η Τ Α     1 2η

ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ

                                                                

1)    Ποια ήταν η δύναμη των βασιλέων της Ατλαντίδας;

2)     Τι επιχείρησαν οι βασιλιάδες;

3)     Τι φανερώθηκε με την επίθεση της Ατλαντίδας στο χώρο της Μεσογείου;

4)     Σε τι ξεχώρισε η πόλη του Σόλωνα;

5)    Σε ποια ενέργεια προέβησαν οι νικητές;

6)    Ποιο ήταν το τέλος της Ατλαντίδας και σε τι οφείλεται;

7)    Τι επακόλουθο είχε η εξαφάνιση της Ατλαντίδας;

Σχόλια: Ο αθηναίος φιλόσοφος Πλάτωνας είναι ο πρώτος που αναφέρεται στην Ατλαντίδα νήσο. Στην επιστολή Προς Κριτία εξηγεί πώς δημιουργήθηκε και γιατί είχε σχήμα κυκλικό. Ίσως πήρε το όνομά της από τον μυθικό γίγαντα Άτλαντα. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι βρισκόταν στις Κυκλάδες και ότι έχει σχέση με την νήσο Θήρα. Το σίγουρο είναι ότι το θέμα έχει απασχολήσει πολλούς και είναι ο πιο πολυσυζητημένος μύθος, αφού έχουν γραφτεί 60.000 άρθρα και βιβλία. Άλλοι αρχαίοι συγγραφείς που αναφέρονται στην Ατλαντίδα είναι ο Ησίοδος, ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Ευριπίδης, ο Απολλόδωρος, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ο στράβων και ο Πρόκλος.


         Ενότητα 13^η     
       Δάμων και Φιντίας

1)     Ποιος ήταν τύραννος, ποιο αδίκημα είχε διαπράξει ο Φιντίας και τι επρόκειτο να συμβεί;

2)    Τι ζήτησε ο Φιντίας από τον τύραννο και γιατί;

3)    Ποια υπόσχεση  έδωσε ο Φιντίας στον Διονύσιο;

4)    Πώς αντέδρασε ο τύραννος στην πρόταση του Φιντία  και γιατί;

5)    Σε ποια ενέργεια προέβη ο Φιντίας και ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

6)    Ποια ήταν η αντίδραση των παρευρισκομένων;

7)    Τι έκανε όλος ο κόσμος την καθορισμένη  ώρα και γιατί;

8)    Τήρησε ο Φιντίας την υπόσχεσή του;

9)    Ποια ήταν η αντίδραση του Διονυσίου;

 

Σχόλια: Η λέξη φ ί λ ο ς στα Αρχαία Ελληνικά  σημαίνει το πρόσωπο με το οποίο συνδέεται κάποιος με σχέση αμοιβαίας αγάπης, αφοσίωσης,συμπάθειας, εκτίμησης και κατανόησης, ο αγαπημένος, αυτός με τον οποίο συνδεόμαστε στενά, αυτός που βρίσκεται πολύ κοντά στην ψυχή μας. Όταν αναφερόμαστε σε μια μεγάλη φιλία, μνημονεύουμε τον Δάμωνα και τον Φιντία, αφού η φιλία τους έμεινε ιστορική, αιώνιο παράδειγμα κια μέτρο σύγκρισης για κάθε ζευγάρι φίλων. Ονομαστή,επίσης , έχει μείνει η φιλία του Αχιλλέα με τον Πάτροκλο, του Αλέξανδρου με τον Ηφαιστίωνα, του Ορέστη με τον Πυλάδη και του Φίλιππου με τον Ναθαναήλ.